Czy czcionka ma wpływ na efekt końcowy projektu graficznego?

Niepoprawnie dobrana czcionka może zniszczyć efekt projektu osiągnięty na drodze długotrwałej i intensywnej pracy grafika. Niestety w przypadku młodych i tym samym niedoświadczonych wykonawców, zdarza się to bardzo często. Odpowiedni dobór czcionki ma wpływ na cały projekt. Na szczęście okazuje się, że nie jest to takie trudne, jak może się w pierwszej chwili wydawać. Warto więc poznać tajniki doboru czcionki, dzięki którym będzie można tworzyć wyłącznie atrakcyjne pod każdym względem projekty graficzne.

Dobór czcionki, jej wielkość, rodzaj, kolor, ma znaczący wpływ na końcowy efekt projektowy

Co należy wiedzieć o typografii?

Zacznijmy od tego, czym właściwie jest typografia. To nic innego, jak środek, dzięki któremu tekst nabiera formy wizualnej. Od czego zależy wybór formy mającej wpływ na czytelność tekstu i odczucia czytelnika? Jest uzależniony od setek, a nawet tysięcy dostępnych krojów pisma. Projektant, czy właściwie grafik, musi wybrać jeden. Wyróżnia się wyraźne i łatwo przyciągające wzrok kroje pism, a także intrygujące, skupiające uwagę kroje, które bardzo często stosowane są w nagłówkach gazet i w reklamach.

Należy pamiętać, że typografia nie jest dziedziną statyczną. Ona ciągle się rozwija i zmienia! Kroje pisma, które obecnie wykorzystują graficy, znane były już we wczesnych epokach historycznych. Świetnym tego przykładem są, chociażby rzymskie majuskuły czy karolińskie minuskuły, którymi posługiwano się za panowania Karola Wielkiego. Dziś wciąż wielu grafików posługuje się nimi.

Rozmiar czcionek liczony jest w punktach – dlaczego?
Należy podkreślić, że rozmiar czcionek pod kątem historycznym odnosi się do wielkości czcionek drukarskich. Granice rozmiaru pisma rozpoczynają się od 8, a kończą na 14 punktach. Wielkość liter zmienia się po to, aby wprowadzić gradację ważności wybranych fragmentów treści. Każdy przyzna, że tekst napisany dużą czcionką czytany jest zwykle w pierwszej kolejności i to właśnie duża czcionka przyciąga uwagę.

Justowanie tekstu

Justowanie tekstu jest bardzo ważne. Funkcja ta sprawia, że odległość między słowami ulega zmianie. Stosowanie dużej ilości długich słów przyczynia się do powstania wolnej przestrzeni pomiędzy tymi wyrazami. Trzeba zwracać na to uwagę, gdyż takie rozmieszczenie tekstu nie wygląda najlepiej. Kolejna sprawa to bękarty oraz dzielenie wyrazów na końcu wiersza. W tej sytuacji należy przerzucić wyrazy do następnego wiersza i samodzielnie je podzielić.
Niektórzy mają problem z justowaniem tekstu, przez co osiągnięty efekt nie jest satysfakcjonujący. Jeżeli ktoś ma wątpliwości co do tej czynności, powinien wyjustować blok tekstu do lewej strony. Dzięki temu będzie bardziej czytelny. W końcu czytamy od lewej do prawej, a do tego od góry, schodząc powoli w dół.

Budowa kroju pisma

Zarówno kroje pism, jak i rodziny krojów dzieli się z uwzględnieniem przypisanych im cech. Wiele krojów powstało już blisko 500 lat temu i tworzone są do dziś. Początkowo były odlewane z metalu. Niegdyś kuto je w kamieniu. Dziś są one dostępne w wersji elektronicznej. Jest to duża zmiana i zarazem korzyść dla projektantów. Nic dziwnego, że w ostatnich latach liczba krojów pisma uległa znacznemu wzrostowi. Niewątpliwie era technologii cyfrowej z jednej strony ułatwiła projektowanie nowych, a z drugiej zaś przekształcanie istniejących krojów pism. Dlatego też projektanci nieustannie pracują nad nowymi krojami i wszystko wskazuje na to, że idzie im z tym całkiem dobrze.

Charakter kroju czcionki jest istotny

Nietrudno zauważyć, że niektóre czcionki są smutne lub wesołe, inne żartobliwe bądź poważne. Wykorzystując je, pisząc konkretny tekst, można łatwo i przede wszystkim skutecznie pomóc czytelnikowi go zrozumieć. Trzeba natomiast pamiętać o tym, że jeżeli na przykład charakter kroju nie będzie odpowiednio współgrał z treścią, przyswajanie tej treści stanie się zdecydowanie trudniejsze. Co sprawia, że czytelnikowi wówczas gorzej się czyta? O tym poniżej.

W jaki sposób klasyfikuje się kroje pism? Na podstawie ich charakterystyki. Wyróżnia się następujące: szeryfowe, bezszeryfowe, pisaki i faktury. Pisanki przypominają pismo odręczne, a faktury opierają się na niemieckich rękopisach.

Krój pisma szeryfowy

Szeryfy ułatwiają rozpoznanie znaków, co pozwala prowadzić wzrok po tekście. Dzięki temu blok tekstu w tym właśnie kroju (kroju szyfrowym), czyta się dużo łatwiej.

Krój pisma bezszeryfowy

Pismo bezszeryfowe jak nietrudno się domyślić, pozbawione jest szeryfów. Dlatego dłuższe teksty, które są złożone właśnie tym krojem, przeważnie czyta się dość ciężko. Stąd stosuje się go najczęściej do nagłówków, tytułów oraz pozostałych tekstów pobocznych.

Krój pisma pisanka

Pisanki, jak wspomnieliśmy powyżej, wyglądem przypominają pismo odręczne. Stosuje się ten krój w zaproszeniach, wizytówkach czy reklamach.

Krój pisma faktura

Faktura to czcionka, która opiera się na ciężkim i zarazem ozdobnym charakterze pisma dobrze znanego w średniowieczu. Przez niektórych określana jest jako mało czytelna.

Ile czcionek powinien zawierać jeden projekt?

Oczywiście można stosować różne czcionki w projekcie, ale jeżeli ktoś nie ma w tym wprawy, nie powinien za bardzo eksperymentować. Wówczas bezpieczniej jest po prostu łączyć co najwyżej dwa, ewentualnie trzy fonty. Ważne jest natomiast to, aby wszystkie się wzajemnie uzupełniały. Na przykład nie wolno łączyć fontów, które należą do tej samej klasyfikacji pisma. Najlepiej łączą się szeryfowe z bezszeryfowymi czy pisankami. Trzeba pamiętać, że nieumiejętne stosowanie czcionek ma negatywny wpływ czytelność tekstu.

Tworząc projekt broszury czy ulotki warto obrać pewną taktykę. Na przykład zastosować czcionkę pisaną w nagłówkach, a pismo szeryfowe w bloku tekstu. To sprawi, że tekst będzie czytelny, estetyczny i spójny.

Parametry czcionki, czyli jej grubość, kolor i wielkość

Wagą czcionki jest jej grubość. Warto, aby w każdym projekcie była ona różnicowana. Warto pamiętać, że jeżeli różnica ta będzie niewielka, trudno będzie ją zauważyć gołym okiem. Należy mieć na uwadze to, że wytłuszczony tekst zawsze czyta się w pierwszej kolejności, gdyż przyciąga uwagę.

Kolor to też ważna sprawa, na to zwraca się mocno uwagę, czytając tekst. Ta część tekstu, która zostanie napisana w innym kolorze niż pozostała treść, będzie bardziej „rzucała się w oczy”. Jest to niezła możliwość dla projektanta, na zwrócenie uwagi na pewne fragmenty wypowiedzi, podkreślenie czegoś istotnego.

Wprowadzenie kontrastu jest dobrze odbierane przy czytaniu. Stosowanie dużego nagłówka i niżej dla kontrastu dużo mniejszego tekstu opisowego. Różnica wielkości stosowanej czcionki, jak widać, też ma niemałe znaczenie.

Wybór odpowiednich czcionek to element procesu projektowego. Można go przyrównać do layoutu. Wprowadzając tekst, również dobrze jest wykorzystać siatkę. Jeżeli przykładowo projekt dzielony jest na pionowe części, to wprowadzając tekst, też trzeba koniecznie o tym pamiętać.

Należy pamiętać, że wprowadzany tekst musi znajdować się w odpowiedniej, bezpiecznej odległości od krawędzi projektu materiału. Trzeba pozostawić wolną przestrzeń od krawędzi obszaru roboczego – najlepiej minimum kilka milimetrów. Jest to bardzo ważne, gdyż takie działanie może uchronić tę ważną część projektu przed obcięciem w czasie produkcji. Zresztą bez względu na to, przestrzeń ta jest bardzo istotna w tego rodzaju projektach.

Jak widać, temat typografii i jej wykorzystania w procesie projektowania materiałów reklamowych jest bardzo istotny. Mamy jednak nadzieję, że dzięki powyższym informacjom, czynność ta stanie się łatwiejsza. Odtąd projektowanie materiałów przy użyciu czcionek będzie prostsze, a dla czytelnika odbiór takiego materiału przyjemniejszy.